Mijn ouders wonen al zo’n 50 jaar in het, in Waalwijk welbekende (en veelbesproken) ‘Huis met de Koeienkop’ bouwjaar 1804, aan de Grotestraat 286. Bijna tweehonderd jaar geleden werd op deze plek tevens een looierij gebouwd met inmiddels een uitgebreide historie.
Slechte staat
Mijn ouders, met drie kleine kinderen kochten het pand in 1975. Daarna begonnen zij, vanuit hun woonadres in Drunen, een bijna twee jaar durende, uitgebreide verbouwing. Helaas hebben ze door omstandigheden nooit alles af kunnen maken.
Vooral de gevel was daardoor tientallen jaren in zeer slechte staat. Dit uiteindelijk tot ergernis van vele Waalwijkers die dat niet onder stoelen of banken staken. Op onder andere de Facebook groep ‘Waalwijk van Toen’ liet men, in niet mis te verstane taal, blijken wat ze van dit 'verloederde' pand vonden. Voor ons was het pijnlijk om te lezen wat er soms over geschreven werd.
De oude koeienkop.
Restauratie
Mijn ouders, nu beiden tachtigers, is het uiteindelijk gelukt om eind 2024 alsnog te starten met de restauratie en het opnieuw verven van de zij- en voorgevel en het vervangen van de ramen en kozijnen. De imposante voordeur met daarop een kleine gietijzeren koeienkop werd prachtig gerestaureerd. Maar de grote houten, alom bekende koeienkop was de grootste uitdaging.
Hoe gingen ze dat aanpakken. Op dezelfde facebook groep heb ik gemeld dat de gevel eindelijk gerestaureerd ging worden. Daarbij heb ik de vraag gesteld wie mijn ouders kon helpen met het restaureren van de grote koeienkop. Al gauw viel de naam Benjamin Grootswagers uit Sprang Capelle (Benjamin Glas in Lood) die vervolgens zelf reageerde en aangaf wel interesse te hebben maar er eigenlijk geen tijd voor had. Desondanks bood hij toch aan om voor enkel de materiaalkosten de bekendste koeienkop van Waalwijk te restaureren maar dan wel in zijn vrije uurtjes, in zijn atelier en er mocht geen haast bij zijn. Haast was er inmiddels na al die jaren niet meer en het aanbod was bijna te mooi om waar te zijn.
Tot in de kleinste details
En zo gebeurde dat mijn vader de kop van de gevel haalde naar het atelier van Benjamin vervoerde. Mijn vader en ik zijn meerdere keren gaan kijken naar de vorderingen en waren elke keer weer stomverbaasd over wat er allemaal gedaan was en hoe minutieus hij te werk ging. Benjamin heeft de kop eerst heel voorzichtig helemaal kaal gemaakt, Hij wist echte hoorns tevoorschijn te toveren waarvan wij dachten dat deze van hout waren. Verspreid over de hele kop zaten wel zeven verschillende lagen verf over elkaar in alle kleuren van de regenboog. Hij heeft ontbrekende en afgebroken delen van onder andere de neus en de bloemenkrans opnieuw gefabriceerd en alles tot in de kleinste details gerestaureerd zoals deels te zien is op de bijgeleverde foto’s. Ook het kiezen van de kleuren, in overleg met mijn vader, en het vele gronden en aflakken was een heel proces.
Het restaureren van zo’n uniek stuk antiek was een nieuwe tak van sport voor hem want normaliter restaureert hij hoofdzakelijk glas in lood. Zoals bijvoorbeeld het grote glas in lood plafond van de oude Van Haren Schoenenfabriek aan het Hoogeinde in Waalwijk. Hier heeft hij ook de enorme muurschilderingen en de gebrandschilderde ramen gerestaureerd. Het in de oude staat terugbrengen van een eeuwenoude koeienkop was echter van een hele andere orde.
Benjamin Grootswagers uit Sprang Capelle restaureert de 'koeienkop'.
Terug op oude plek
Desondanks was na drie maanden de kop klaar en ligt deze sindsdien veilig op een tafeltje in een donker hoekje bij mijn ouders in de woonkamer prachtig te zijn en te wachten tot hij weer op zijn oude plek wordt opgehangen. De laatste hand aan de zij- en voorgevel wordt momenteel gelegd en de koeienkop zal binnenkort weer terug op z’n oude plek komen te hangen.
Ook dat wordt nog een hele klus. De robuuste kop is namelijk erg zwaar maar ook kwetsbaar. Het bevestigen van de kop hoog aan de gevel zal dan ook een zenuwslopend moment worden. Mijn ouders krijgen nu al veel positieve reacties op de ‘nieuwe gevel’ laat staan als de koeienkop ook weer te bewonderen is.
Het zal veel mensen in Waalwijk en omstreken bekoren want het afgelopen half jaar wordt er regelmatig aangebeld met de vraag waar kop gebleven is. Mijn ouders zijn erg blij dat de gevel nu eindelijk bijna klaar is en is geworden zoals zij ooit voor ogen hadden. Dat de koeienkop straks in volle glorie aan de gevel zal prijken zal de kers op de taart zijn.
Dat het ze op deze leeftijd toch nog is gelukt om Waalwijk een mooi historisch pand rijker te maken maakt mij een trotse dochter. Het heeft even geduurd maar het resultaat mag er dan ook zijn.
Roos Heller-Bottelier