Op initiatief van burgemeester Dekkers werd op 24 oktober 1908, in Hotel de Ploeg van eigenaar Jan Teunen, te Waspik de Heerensociëteit opgericht. Het doel was om Waspik cultureel en artistiek op een hoger peil te brengen. Voorzitter dhr. Haagen, directeur van de lederfabriek, had zich laten ontvallen: “Moet Waspik dan achterlijk blijven? Moet den hopelozen toestand die er op het ogenblik heerscht blijven voortduren?”

Heemkundekring Op 't Goede Spoor Waspik

Op 9 december werd reeds de eerste ledenvergadering gehouden. Commissaris, secretaris-penningmeester en beschermheer waren respectievelijk de kapitaalkrachtige Willem senior De Roon en diens zoons Hendrik en Willem. Onder de leden bevonden zich Dick de Roon (zoon van …), burgemeester Dekkers, dokter W. Smits, J. Teunen (van het hotel), slager Van de Biggelaar, stalhouder W. van Dusseldorp en stationschef Smith. Later voegen zich daar bij onder andere M. Ruijtenberg (directeur van de scheepswerf), A. Brokx (handel in naaimachines) en J. de Hond, handelaar.

We lezen mee in de notulen. In de vergadering van 13 oktober 1909 moest volgens het reglement een nieuw bestuur worden gekozen. Het lid Pronk stelde voor om het bestuur bij acclamatie te herbenoemen. De commissaris (De Roon senior): 'Wie zit er in het bestuur, dat weet ik niet eens.' Zoon Dick antwoordt, met een kwinkslag: 'Liberalen, dus een mooi zootje.' Senior: 'Ik zou gaarne weten wie er eigenlijk in het bestuur zitten.' Zoon Dick: 'Haagen, en uw twee oudste zoons, dus beroerder kan het al niet.'

Herenbolwerk

Natuurlijk is de sociëteit, zoals de naam al zegt, een herenbolwerk. In dezelfde vergadering stelt men voor om een ‘dameskappel’ te contracteren. Dhr. Verschuren: 'Ik ben sterk voor dames, ik meen niet om mede te brengen, dat spreekt vanzelf, maar ik meen, zoveel dametjes als mogelijk op het toneel!' Toch was voorzichtigheid gewenst; meer dan eens werd de vraag gesteld: 'Wat zal de overkant hiervan zeggen?' (Het hotel bevond zich tegenover de kerk…..)

Tweemaal per week plachten de heren, onder het genot van een goede sigaar en een drankje, nieuws en andere wetenswaardigheden uit te wisselen. Een hoogtepunt waren de jaarlijkse feestavonden, geheel in stijl 'Grande soirée amusante' genoemd. Hier waren de dames en andere genodigden wel welkom.

Lidmaatschap perikelen

De contributie bedroeg fl 2,50 per jaar; dat kon met een boete voor afwezigheid tot 3 gulden oplopen. In oktober 1910 wordt een verzoek van de heer Verschuren behandeld om kwijtschelding van de boete. Er wordt veel gelachen. Pronk: 'Ik heb gehoord dat Verschuren dikwijls met mejuffrouw M.K. uitgaat ’s avonds. Kan dat misschien ook de reden zijn, dat hij niet altijd kan komen?' Uitbundig gelach. Van Dusseldorp: 'De statuten geven geen aanleiding om op het verzoek van de heer Verschuren in te gaan.' Secr. Penn: 'Indien het verzoek niet toegestaan wordt, zal de heer Verschuren bedanken als lid.' Voorzitter: '[…] Verschuren is voldoende bemiddeld om die kleine boete te betalen.' De Roon sr: 'De vaart gaat ook slecht.'

Voorzitter: 'Het hooi en de huiden zijn ook duur.'

Pronk stelt nu voor om Verschuren, bijvoorbeeld vanwege zijn hoge leeftijd (60 jaar) ‘buitenlid’ te maken; dat lidmaatschap zal dan 3 gulden per jaar kosten. Zo wordt het verval van de boete gecompenseerd door de hogere contributie. Pronk: 'We kunnen er nog een bepaling bij maken, namelijk dat leden welke de leeftijd van 60 jaar bereiken én een kaal hoofd hebben, 3 gulden per jaar betalen zonder boete…” We mogen aannemen dat hier het gelach wederom niet van de lucht zal zijn geweest.

Op 30 november 1964 houdt de Waspikse Heerensociëteit op te bestaan.

Bronnen: ‘Op ’t goede spoor’ 4e periodiek, juli 1989, p.4 e.v., Leon Baaten, Dorp aan de rand van de Grote Oorlog, p. 117 e.v.